آب مایه ی حیات، عامل بقا و زیربنای تمدن، توسعه و آبادانی است. اما این حیاتی ترین ماده‌‌ی روی زمین بر اثر بی‌توجهی انسان‌ها، اسیر توسعه‌ی لجام گسیخته، رشد جمعیت و مصرف بی‌رویه و غیر صحیح شده است. ردحالیکه تنها 3 درصد آب‌های جهان قابل بهره برداری است، کشور ما ایران در منطقه خشک و نیمه خشک قرار گرفته و میانگین بارندگی در آن نزدیک به یک سوم میزان جهانی است. پایین بودن قیمت تمام شده‌ی آب برای مصرف کنندگان در ایران نیز باعث مصرف بی‌رویه‌ی آن شده و همین عوامل مقوله‌ی آب را درایران با بحران جدی مواجه کرده است.
عدم مدیریت بهینه و نبود فرهنگ درست مصرف آب، رشد سریع جمعیت، آلودگی ناشی از از ورود پساب های کشاورزی و صنعتی و فاضلاب های شهری و روستایی، تغییر الگوی یکجانشینی از روستانشینی به شهرنشینی، توزیع نالمتوازن پراکندگی جمعیت و برخی عوامل دیگر باعث مصرف بی رویه از آب های سطحی و بخصوص آب های زیرزمینی شده است.
اهمیت آب به قدری است که در آیات و روایات و متون دینی بارها به صرفه جویی و اعتدال در مصرف توصیه شده است. حضرت علی (ع) در این مورد می‌فرمایند: "اسراف را کنار بگذار و میانه روی پیشه کن. فقط امروز را نبین؛ بلکه فردایی را که در انتظار توست در نظر داشته باش". آیات فراوانی در قرآن در مورد رعایت اعتدال و صرفه جویی و ممانعت از اسراف و تبذیر وجود دارد. از امام باقر (ع) نقل است که پدرم بشدت از اسراف دوری می‌کرد و می‌فرمود: "خداوند امت‌های گذشته را به خاطر اسراف عذاب نمود".
اصلاح الگوی مصرف به طور جدی در حوزه‌های کشاورزی، شرب و صنعتی اصلی‌ترین اقدام و راه‌حل برای نجات کشور از بحران آبی است و این مهم رخ نخواهد داد مگر با فرهنگ‌سازی، آموزش و اطلاع‌رسانی درست، گشترده و مستمر. بسته به فرهنگ‌ها و سنت‌های مختلف کشورها، الگوهای مصرف ویژه‌ای به کار می آید. الگوی مصرف جامعه‌ی ما نیز الگوی مصرف اسلامی است؛ الگویی که بر پایه‌ی قناعت و خودداری از اسراف سرمایه‌ها و گنجینه‌های طبیعی استوار است.
با توجه به اینکه بیش از 90 درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود لزوم ایجاد تغییرات گسترده در این بخش بیش از هر چیز احساس می‌شود. برای این منظور مدیریت و اصلاح گسترده و علمی الگوی کشت مصرف می‌تواند نقش سترگی در کاهش مصرف آب کشاورزی و متقابلا بهره‌وری بالا در استحصال کشت برداشت شده و ارزش افزوده‌ی آن داشته باشد. در این راه پیشگیری از کشت محصولاتی چون هندوانه، خیار و پیاز که محصولاتی پرآب بر و با ارزش افزوده‌ی پایین -و حتی در بسیاری مواقع منفی- هستند می‌تواند اقدامی مهم و کارساز باشد.
اصلاح و تغییر شیوه‌های سنتی و نادرست آبیاری، روی آوردن به آبیاری بارانی و قطره‌ای، مسدود کردن چاههای غیرمجاز، نصب کنتورهای هوشمند بر چاههای مجاز برای جلوگیری از مصرف غیرمجاز گامی دیگر در راستای مدیریت درست مصرف آب کشاورزی است.
پیشگیری از رفتارهای اسراف‌گرایانه و اشراف گرایانه فردی از جمله استخرهای خصوصی، جکوزی و وان‌ها و اصلاح و ارتقا و عایق بندی لوله‌کشی ها نیز می‌تواند نقش بسزایی در جلوگیری از هدررفت آب داشته باشد.
بازنگری در سیستم‌های سرمایشی پرآب بر، و فرهنگ‌سازی مستمر در راه و رسم زندگی مردم در حوزه‌ی مصرف آب مردم از جمله شستن خودرو، روش‌های آبیاری گل‌ها و گیاهان، حمام، شستن میوه‌ها، سبزیجات، لباس‌ها و.. نیز می‌تواند مصرف آب در حوزه شرب و شهری را کاهش دهد. همچنین جداسازی آب شرب از آب مصرفی در منازل نیز نقش مهمی در هزینه‌های صرف شده به منظور تصفیه آب و مصرف آن دارد.
برای ایجاد یک فرهنگ مصرف بهینه و صرفه‌جویی در مصرف آب شرب و استفاده‌ی صحیح از آب کشاورزی، به یک حرکت بزرگ فرهنگ‌سازی، آموزش و اطلاع‌رسانی در سطح ملی بصورت گسترده، مویرگی و مستمر و تعطیلی‌نشدنی نیاز است. این حرکت عظیم نیازمند حمایت گسترده ی حکومت و دولت است و برای رسیدن به آن باید از تمامی ابزارهای رسانه‌ای، آموزشی و فرهنگی سود جست.
باید به قدری گسترده و مستمر در اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی ابعاد بحران آب در کشور و لزوم صرفه‌جویی و مصرف بهینه عمل کرد تا همگان و یکایک ایرانیان با پیامدهای این بحران آشنا شوند. ما همگان در این پروژه‌ی بزرگ سهیم هستیم و باید نقش خود را ایفا کنیم چرا که به هنگام غرق کشتی همگی غرق خواهیم شد.
