مسئلهی آب را هم که من یادداشت کردم خیلی مهم است. اشارهی آقای چیتچیان کاملاً درست است. نشست آبهای زیرزمینی واقعاً مهم است. این برنامهریزیای که حالا میگویید کردهاید، کافی نیست -برنامهریزی پنجاه درصد کار است یا کمتر- بایستی دنبال این برنامه حرکت کنید، راه بیفتید. البتّه شما اهل این کار هم هستید الحمدلله. [علاوه بر] صرفجویی در آب، اصلاح آبیاری، الگویکشت در هر منطقه. (بیانات در دیدار رئیسجمهور و اعضاى هیأت دولت بهمناسبت هفتهی دولت04/06/1394)
یک مسئله مسئلهی آب و مصرف آب [است]. من دو سه سال پیش به نظرم در صحبت اوّل فروردین اشاره کردم که نود درصد آب کشور صرف کشاورزی می شود. همهی مصارف دیگر - مصارف شرب و شهر و صنعت و غیره - ده درصد است. ما اگر چنانچه بتوانیم با تدابیری در آن نود درصد که صرف کشاورزی می شود، ده درصد صرفهجویی بکنیم، معنایش این است که به همان اندازهای که امروز آب برای شرب و شهر و روستاها و صنعت و غیره مصرف می کنیم، به همین اندازه آب در اختیار کشور قرار می گیرد. این چیز کوچکی است؟ این چیز با این عظمت، ارزش این را ندارد که همهی مسئولین، دستاندرکار بشوند و بروند دنبال این قضیّه؟ با آبیاری قطرهای، با شبکهسازیهای درست و خوب [صرفهجویی کنند]. آب پشت سدها را ما اگر چنانچه جمع کنیم، [امّا] شبکهسازی درست نکنیم - کمااینکه متأسّفانه در موارد زیادی قضیّه از این قرار است - خب این آب را درواقع هدر می دهیم، تبخیر میشود می رود؛ علاوه بر اینکه حالا مشکلاتی هم پشت سدها به وجود میآید. کارهای فراوانی است که باید انجام بگیرد؛ اینها جزو چیزهای بسیار مهم است. پالایش و بازنگری قوانین موجود، تقویت نظارتهای بیاغماض - نظارت انجام بگیرد، هیچ گونه اغماضی هم در این نظارتها صورت نگیرد و رؤسای دستگاهها شخصاً نظارت کنند - و شاید از جهتی از همه مهمتر، فرهنگسازی است؛ فرهنگسازی؛ مردم بدانند که اهمّیّت حفظ محیط زیست چقدر است. این را از دبستان باید شروع کنیم، در کتابهای درسی؛ باید بچّههای ما اهمّیّت مرتع و جنگل و هوا و آب و خاک و دریا و مانند اینها را از کودکی بفهمند و روی آن حسّاس باشند. حفظ حریم محیط زیست باید جزئی از فرهنگ عمومی بشود. البتّه نقش رسانهی ملّی را هم نباید نادیده گرفت، بایستی حتماً رسانهی ملّی نقش ایفا کند امّا مردم هم می توانند کار کنند.
بنده یک مورد را خودم دیدم در یکی از ییلاقات مشهد - جاغرق - یک دوست قدیمی ما یک زمین کوچکی داشت و دارد. یک آب مختصری بهقدر مثلاً نصف آنچه از لولهی قوری میآید بیرون، آن بالا بود. این آب را جمع کردند، هدایت کردند، حفظ کردند، چند استخر در این زمین از این آب بهوجود آمد و زمین آباد شد؛ از یک آب خیلی مختصر که می توانست به هدر برود و هیچکس هم نفهمد و نبیند.
یکی از دوستان ما نقل می کرد و می گفت در یزد - که خب، یزد جزو مناطق کمآب کشور است - یک نفری دعوت کرد از ما در یک باغی، بوستانی - یک جایی ترتیب داده بود با درخت و کشت و زرع و همهچیز - گفتش که می خواهید منبع آب اینجا را ببینید؟ گفتیم بله. گفت ما را مبالغ طولانیای برد - شاید مثلاً چند کیلومتر؛ حالا من درست یادم نیست خصوصیّات را - آنجا رفتیم، دیدیم بله، بهقدر یک لولهی آفتابه، مختصر آبی دارد میآید؛ این آدم همّت کرده، این آب را حفظ کرده، هدایت کرده، آورده، از این آب استفادهی بهینه کرده. یعنی از این آبهای کشور می شود مردم در محیطهای زندگی خودشان استفادههای بهینه بکنند. ( بیانات در دیدار مسئولان و فعالان حفظ منابع طبیعى، محیط زیست و فضاى سبز شهری17/12/1393 )
یکی از راه حل های جدی برای مشکل آب در کشور، صرفه جویی در آب کشاورزی از طریق استفاده از شیوه های نوین آبیاری بویژه آبیاری تحت فشار است. ( دیدار رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت مطرح شد؛05/06/1393)
گردآوری : حجۀ الاسلام و المسلمین اکبر فتّاحی، عضو شورای هماهنگی دشت های پایلوت آب زیرزمینی شهرستان شبستر