آب و توسعه پایدار

آب و توسعه پایدار

    منابع آب شیرین در جهان محدود بوده و به دلیل رشد جمعیت ، بهره برداری بی رویه و غیر اصولی از آن ، آلودگی منابع آب سطحی و زیر زمینی  و همچنین اثرات ناشی از تغییرات آب و هوایی و گرم شدن کره زمین ، محدودیت منابع آب روز به روز بیشتر می شود. آب محور اصلی توسعه پایدار می باشد. منابع آب و خدماتی که از طریق آن تامین می شود باعث کاهش فقر ، رشد اقتصادی و تداوم حیات اکوسیستم ها می شود. منابع آب بر تمامی جنبه های حیات بشر یعنی از امنیت آب و غذا گرفته تا بهداشت ، سلامت بشر و اکوسیستم ها اثر گذار بوده و بر سطح رفاه میلیاردها نفر تاثیر می گذارد.

به طور خلاصه توسعه پایدار ، توسعه ای است که نیازهای نسل فعلی را برآورد کرده  بدون اینکه توانایی نسل های آینده را در تامین نیازهای خود به مخاطره بیاندازد. و در آن به سه محور اساسی زیست محیطی ، اقتصادی و اجتماعی توجه می شود.

بشر در  دهه های اخیر، برای تامین آب مورد نیاز بخش های مختلف مصرفی خود تلاش کرده خارج از ظرفیت محیط طبیعی از آن استفاده کند و این امر باعث گردیده که مسائل و مشکلات زیر بوجود آید :

• خشک شدن دریاچه ها و تالاب ها
• پایین آمدن سطح آب سفره های زیر زمینی و از بین رفتن آبخوان ها و نشست زمین
• آلودگی منابع آب سطح و زیر زمینی
• خشک شدن رودخانه ها و مواردی از این قبیل 

با تداوم این روند ، طبیعت دیگر جوابگوی نیازهای بشر در شرایط فعلی و آینده نخواهد شد. برای حل این مسائل و مشکلات و به منظور کاهش اثرات و تبعات منفی باید با توجه به اهداف توسعه پایدار و با رویکرد مدیریت به هم پیوسته منابع آب ، از منابع آب بهره برداری کنیم.

سازمان ملل ، دوم فروردین ( 22 مارس ) هر سال را به عنوان روز جهانی آب نامگذاری کرده است. روز جهانی آب ، اولین بار در سال 1992 در کنفرانس محیط زیست و توسعه که توسط سازمان ملل در شهر ریودوژانیرو کشور برزیل برگزار گردیده بود رسما مطرح گردید و در آن قطعنامه ای برای حرکت تمامی کشورهای جهان به سمت توسعه پایدار صادر گردیده و تمامی کشورها ملزم به رعایت مفاد این قطعنامه شدند.

در ایران نیز نگرش توسعه پایدار منابع آب به صورت قطعی از برنامه چهارم توسعه آغاز شد. بر اساس ماده 17 قانون چهارم توسعه، دولت مکلف گردید نظر به جایگاه محوری آب در توسعه کشور ، منابع آب کشور را با نگرش مدیریت جامع و توآمان عرضه و تقاضا در کل چرخه آب با رویکرد توسعه پایدار در حوضه های آبریز کشور ، با لحاظ نمودن ارزش اقتصادی آب ، آگاه سازی عمومی و مشارکت مردم  به گونه ای برنامه ریزی و مدیریت نماید که به اهداف قانون برنامه چهارم توسعه در زمینه منابع آب دست یابد.

تهیه و تنظیم:  غلامرضا هاشمی _ مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی