امروزه از جمعیت ۷ میلیارد نفری کره زمین ، بیش از نیمی از جمعیت در شهرها زندگی می کنند. این میزان در کشورهای فقیر و در حال توسعه بالاتر نیز می باشد. با روند فعلی رشد جمعیت در جهان ، در هر ۱۰-۱۵ سال ۱ میلیارد نفر به جمعیت جهان اضافه شده و پیش بینی ها نشان دهنده این است که تا سال ۲۰۵۰ میلادی حدود ۲.۵ میلیارد نفر به جمعیت شهرها افزوده خواهد شد. در مقایسه با سرعت شهرنشینی در جهان ، رشد شهرنشینی در ایران سرعت بیشتری داشته به طوری که بر اساس سرشماری جمعیتی سال ۱۳۹۰ ، حدود ۷۰ درصد از جمعیت کشور در شهرها ساکن می باشد.
تمرکز شدید جمعیت و تداوم روند رشد جمعیت در شهرها باعث گردیده که زیرساختارهای فعلی آب ، جوابگوی نیازها نشده و از طرف دیگر به دلیل فرسودگی تاسیسات آبی در شهرها ، میزان تلفات آب حدود دو برابر استاندارد جهانی می باشد. برای تامین آب مورد نیاز شهرها مجبور شده ایم روزبه روز به مناطق دورتر حرکت کرده و منابع آبی حوضه های دورتر را به شهرهای بزرگ انتقال دهیم که نمونه های بارز آن انتقال آب حوضه های دورتر برای تامین آب مورد نیاز شهرهای تهران ،کرج ، مشهد ، تبریز ، اصفهان ، یزد و قم می باشند. علاوه بر این توسعه اقتصادی و بالا رفتن سطح رفاه نسبی باعث گردیده که همزمان با رشد شهرنشینی، سرانه مصرف آب نیز افزایش یافته و در کنار آن ، تغییر سبک زندگی و استفاده از لوازم جدید از قبیل ماشین لباسشویی ، ظرفشویی و احداث استخر ، سونا و مواردی از این قبیل در منازل و آپارتمان ها ، میزان مصرف آب را بیشتر کرده است. در مقابل، به بحث فرهنگ صحیح مصرف آب و سایر منابع طبیعی توجه نشده است.
با توجه به محدودیت منابع آبی در کشور و به دلیل تغییرات آب و هوایی و اثرات ناشی از آن ، منابع آبی روز به روز کاهش یافته و باتداوم رشد جمعیت ، هم اینک سرانه منابع آب تجدید پذیر در ایران به کمتر از ۱۶۰۰ متر مکعب در سال برای هر نفر رسیده است. تا به حال سیاستهای دولت در بخش آب شرب ، توجه به مقوله تامین آب بوده است. یعنی اینکه هر چه تقاضای آب در شهرها بیشتر شده تامین آب نیز بیشتر شده است در حالی که در بحث مدیریت تقاضا و کاهش مصرف اقدامات اساسی صورت نگرفته است و این امر باعث گردیده که منابع آب مورد نیاز کلانشهرها روز به روز بیشتر شده و کشور در تامین آب مورد نیاز کلانشهرهابه ویژه در زمان های وقوع خشکسالی و فصول گرم سال با مشکلات اساسی مواجه گردیده و در مواقعی نیز با بحران روبه رو شود.راه حل اساسی برای تامین دراز مدت آب شرب در شهرها، توجه به رویکرد مدیریت عرضه و تقاضای آب ، مدیریت بهینه مصرف و حرکت به سمت استفاده پایدار از منابع آبی در شهرها می باشد. در این راستا می توان از تجارب جهانی در زمینه پیاده سازی الگوی شهرهای پایدار ، شهرهای آبی و یا شهرهای حساس به آب بهره جوییم. این گونه شهرها دارای ویژگیهای زیر می باشد:
شهروندان به منابع آب ارزش گذاشته و می دانند که حیاتشان وابسته به آب می باشد.
فرهنگ حفاظت از آب در شهروندان وجود داشته و شهروندان به مصرف بهینه آب توجه داشته و در فرایند تصمیم گیری و سیاست گذاری به ارگان ها و سازمان های ذیربط کمک می کنند.
تخلیه آلاینده ها به منابع آبی و رودخانه ها کاهش یافته و یا کاملا حذف می شود.
سیلابهای شهری جمع آوری شده و پس از تصفیه مصرف شده و در طراحی و احداث زیر ساختارهای شهری به آن توجه می شود. در این شهرها ، سیستم آب آشامیدنی و غیر آشامیدنی جدا می باشد.
شهروندان ، سازمان های اجتماعی و غیر دولتی در کنار مسئولین امر برای حل مسائل و مشکلات مرتبط با آب با یکدیگر همکاری می کنند.
