شمارش معکوس برای افتتاح طرح های احیا دریاچه ارومیه
تبریز- دریاچه ارومیه با مساحتی در حدود ۶۰۰۰ کیلومتر مربع، یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر محیط زیست کشور به خصوص شمال غرب ایران به حساب می آید که در بیش از ۱۰ سال گذشته در کانون توجه بیشتری قرار و اکنون نیز طرح های احیای آن در آستانه بهره برداری است.
به گزارش ایرنا، در این مدت همواره با پسروی و پیشروی حجم آب این نگین آبی ایران موج خبری آن نیز قابل توجه بوده البته هر از گاهی رسانه‌های بیگانه و معاند به بهانه دریاچه ارومیه از آن برای موج سواری سیاسی، رسیدن به اهداف و عقده گشایی های خود بهره می برند.
این روزها هم به رغم اینکه طرح های احیای دریاچه ارومیه از پیشرفت خوبی بهره مند بوده و مورد توجه مسئولان به خصوص با آغاز دولت سیزدهم قرار گرفته است، اما رسانه‌های آن سوی مرزها با سیاه نمایی و برجسته سازی کاهش تراز دریاچه ارومیه را دستمایه بحران سازی خود کرده اند.
اما با مقایسه آمار و تراز اکولوژیک این دریاچه نسبت به سال های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵به راحتی می توان استنباط کرد که این کاهش نسبت به آن سال ها بیش از ۵۰ سانتی متر کمتر بوده است و علت افزایش دما کاهش بارندگی ها و تغییرات فصلی این دریاچه می باشد که قابل بازگشت بوده به خصوص اینکه مسئولان خبر می دهند طرح های اصلی این دریاچه در دست اقدام بوده و برخی از آنها به زودی افتتاح می شود و شمارش معکوس در جهت بهره برداری طرح ها و رسیدن آب به دریاچه ارومیه آغاز شده است.
با تخصیص اعتبارات مصوب سفر ریاست جمهوری، مدول دوم تصفیه‌خانه فاضلاب تبریز با اعتباری افزون بر ۱۸۲ میلیارد تومان، در آستانه افتتاح قرار گرفته و بنا به اعلام شرکت آبفا بهره‌برداری آزمایشی از آن آغاز شده است.
با بهره‌برداری از این تصفیه‌خانه سالانه ۷۵ میلیون مترمکعب پساب تصفیه‌شده از مسیر آجی‌چای به دریاچه ارومیه منتقل خواهد شد.
لوله‌گذاری ۱۰ کیلومتر از مسیر انتقال آب نیز توسط شرکت آب منطقه‌ای اجرا شده و بزودی آبدار می‌شود تا برداشت‌های غیرمجاز در مسیر به حداقل ممکن رسیده و حجم آب پیش‌بینی‌شده به پیکره دریاچه سرازیر شود.
انتقال آب کانی سیب به دریاچه ارومیه در حال اتمام است و کار بزرگی به لحاظ فنی مهندسی به حساب می آید که با اتمام آن نفس تازه‌ای در کالبد دریاچه ارومیه دمیده می شود.
اکنون طرح های اصلی احیای دریاچه ارومیه بیش از ۷۰ درصد پیشرفت دارد اما رسانه‌های بیگانه تلاش می کنند اوضاع را بحرانی جلوه داده و با عملیات روانی به بهانه دریاچه ارومیه موجب تشویش جامعه، موجبات نگرانی و کاهش روحیه مردم شوند.
چگونه است که رسانه‌های معاند اکنون دایه های مهربان تر از مادر شده اند و وضعیت دریاچه ارومیه را اسفناک جلوه می دهند، ولی گزارشی از مساعدت های بین المللی ارائه نمی دهند.
با این اوصاف این رسانه ها بیان نمی کنند که مجامع بین المللی، سازمان های زیست محیطی و مجامع بشردوستانه جهانی تاکنون برای احیای دریاچه ارومیه چه کمک اعتباری، فنی، مهندسی یا حتی علمی کرده اند؟
در حالی که با روی کار آمدن دولت سیزدهم نخستین جلسه ای که استاندار آذربایجان شرقی و نمایندگان استان های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی با رئیس جمهوری در ۱۰۰ روز اول آغاز دولت آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی داشتند، موضوع احیای دریاچه ارومیه، بررسی و این موضوع به عنوان یکی از اولویت های این دولت مورد تاکید قرار گرفت..
قبل از سفر هیئت دولت به آذربایجان شرقی نیز به طور مجدد موضوع دریاچه ارومیه از طریق دستگاه ها و متولیان اصلی احیای دریاچه ارومیه مثل آب منطقه‌ای، آب و فاضلاب، جهاد کشاورزی و محیط زیست از وزیر نیرو و معاونان رئیس جمهور مورد پی گیری قرار گرفت.
در سفر اخیر هیات دولت به آذربایجان شرقی نیز از مهمترین موضوعاتی که به آن پرداخت شد آخرین وضعیت دریاچه ارومیه و تسریع در اجرای طرح ها و احیای این دریاچه بوده است.
این روزها، تعدادی از به اصطلاح کارشناسان محیط زیست، دریاچه های برخی از کشورها را به عنوان نمونه و مشابهی از دریاچه ارومیه معرفی می کنند که احیا شده اند، ولی به لحاظ تخصصی و فنی اصلاً قابلیت مقایسه کردن را ندارند، چون اختلاف ارتفاع از آب های آزاد، اختلاف درجه هوا، اختلاف درجه تبخیر و عمق آب دریاچه ها کاملاً متفاوت است.
به عنوان مثال، عمق آب دریاچه وان که این روزها از سوی معاندین به عنوان قرینه دریاچه وان مشابه سازی می شود، حدود ۱۹۰ متر است، در حالی که عمق دریاچه ارومیه کمتر از ۱۰ متر است و این نشان دهنده تفاوت گردش موجی آب و درجه حرارت و غیره بوده و قطعاً سردتر بودن دمای آن منطقه در روی میزان تبخیر آب نیز بسیار تاثیر گذار است بنابراین مقایسه ۲ دریاچه با وضعیت کاملاً غیر متشابه جغرافیایی غیر علمی و غیر فنی است.
امروز نیز در ادامه سلسله جلسات بررسی وضعیت منابع آبی آذربایجان شرقی، آخرین وضعیت دریاچه ارومیه و طرح های احیا این دریاچه در نشستی با حضور مدیر عامل آب منطقه ای آذربایجان شرقی، معاونان اداره کل محیط زیست استان ، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری آذربایجان شرقی، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و فعالان اجتماعی، فرهنگی و رسانه‌ای استان مورد کنکاش قرار گرفت.
۳ پروژه اصلی دریاچه ارومیه بیش از ۷۰درصد پیشرفت دارد
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی در خصوص برنامه های عملیاتی احیای دریاچه ارومیه در این نشست گفت: بیش از این ۲۷ برنامه عملیاتی برای احیای دریاچه ارومیه پیش‌بینی شده بود که به تناسب وظایف دستگاه‌ها و سازمان‌ها به آنها واگذار و هفت برنامه عملیاتی به آب منطقه ای اختصاص یافت.
یوسف غفارزاده اظهار کرد: سه پروژه از این پروژه ها جزو تاثیر گذار ترین و مهمترین آنها بوده که اکنون ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی افزود: پروژه اول انتقال آب کانی سیب به دریاچه ارومیه است که به لحاظ فنی مهندسی بسیار کار بزرگ، مهم و راهبردی انجام شده که به زودی به مرحله بهره برداری می رسد.
انتقال آب از کانی سیب به دریاچه ارومیه به زودی بهره برداری می شود
وی افزود: ۳۶ کیلومتر تونل زیر رودخانه زده شده و کانال ایجاد شده است که این اقدام سخت و بزرگ قرارگاه خاتم الانبیا می باشد.
وی خاطر نشان کرد: در صورتی که اعتبار لازم به موقع در اختیار قرار گیرد پس از ۴ ماه بهره‌برداری از مرحله اصلی این طرح خواهیم بود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی میزان اعتبار مورد نیاز برای اتمام این مرحله از پروژه را ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد.
غفارزاده خاطرنشان کرد: اکنون ۱۴ کیلومتر کانال اجرا شده و ساخت سد هم پیش از این به پایان رسیده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی همچنین گفت: انتقال آب تصفیه خانه مدل حوله تبریز به دریاچه ارومیه در حال انجام است و انتقال آب تصفیه خانه مدل دوم تبریز نیز با ظرفیت ۱۰۰ میلیون متر مکعب اتمام شده محسوب می شود.
وی یادآور شد: تصفیه خانه ارومیه نیز به پایان رسیده و اکنون حدود ۵۰ میلیون متر مکعب آب به دریاچه ارومیه وارد می کند.
وی خاطرنشان کرد: ۵۲ کیلومتر از تصفیه خانه تبریز تا دریاچه ارومیه فاصله وجود دارد که ۱۰ کیلومتر اول آن اولویت بوده است چون در واقع ۷۰ درصد برداشت آب در همین ۱۰ کیلومتر است.
وی همچنین با اشاره به انجام سایر طرح های احیای دریاچه ارومیه و تسهیل در آبرسانی به بستر این دریاچه گفت: تاکنون ۲۴۱ کیلومتر از رودخانه های آجی چای، مرداق چای و قلعه چای در آذربایجان شرقی بازگشایی و اصلاح مسیر شده است تا پس از هر بارندگی سیلاب و سیل احتمالی آب به راحتی به سمت دریاچه ارومیه سرازیر و منتهی شود، البته رهاسازی آب از سد قلعه چای به سمت دریاچه نیز انجام شده است.
وی اضافه کرد: سردهنه سازی و نصب ادوات اندازه گیری برای مدیریت آب در آذربایجان شرقی انجام شده در حالیکه نهرهای سنتی این امکان را نداشتند و اکنون با نصب ۱۴۴ دستگاه ادوات اندازه گیری در استان مدیریت این بخش از آب نیز انجام شده البته ۷۰ درصد مقدار انجام شده تاکنون اجرایی و به پایان رسیده است.
وی طرح انتقال آب عجب شیر تا ۲ ماه آینده را از دیگر طرح های احیای دریاچه ارومیه خواند و افزود: اکنون ۹۵ درصد این طرح به پایان رسیده و تا ۲ ماه آینده ۲ میلیون متر مکعب از این طریق به پیکر دریاچه ارومیه آب منتقل می شود.
غفارزاده تاکید کرد: سهم احیای دریاچه ارومیه برای آذربایجان شرقی ۱۱ درصد بوده و سهم آذربایجان غربی ۸۹ درصد است چون مجموعه ظرفیت سدهای قابل انتقال به دریاچه ارومیه مثل قلعه چای، علویان و نهند ۱۱۰ میلیون متر مکعب است در حالیکه تنها یک سد مثل بوکان در آذربایجان غربی یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب ظرفیت دارد.
گرد و غبار هایی که هر چند وقت در استان های مختلف دیده می‌شود فرامنطقه ای بوده و گرد و غبار نمکی وجود ندارد
معاون توسعه، مدیریت و منابع اداره کل محیط زیست آذربایجان شرقی نیز گفت: قرق فیزیکی حوضه دریاچه ارومیه با کاشت بوته و درختچه ها توسط محیط زیست و منابع طبیعی انجام شده و اکنون نیز در حال انجام است تا موجب تثبیت بیشتر خاک و گرد و غبار شود.
داود قاسم زاده افزود: گرد و غبار هایی که هر چند وقت در استان های مختلف دیده می‌شود فرامنطقه ای بوده و گرد و غبار نمکی وجود ندارد.
وی ادامه داد: البته تاثیرات محیط زیست حاصل از تاثیرات دریاچه ارومیه می تواند بیش از ۱۴ میلیون نفر از جمعیت کشور را تحت تاثیر قرار دهد که با اقداماتی که انجام شده تاکنون این اتفاق نیفتاده است.
۱۸ درصد شوره زار دریاچه ارومیه کاهش یافت
کارشناس محیط زیست آذربایجان شرقی همچنین گفت: محیط زیست با توجه به مدیریت اکوسیستمی و نظارتی که دارد پروژه های نرم‌افزاری احیای دریاچه ارومیه را دنبال کرده است.
میرمحسن حسینی قمی اظهار کرد: بررسی اثرات میانگذر دریاچه ارومیه و ارائه راهکارهای اصلاحی از جمله طرح هایی بوده است که به محیط زیست آذربایجان شرقی واگذار شد که با بررسی های انجام شده مشخص شد این میان گذار تاثیری در کمیت آب نگذاشته بلکه در وضعیت زیست بومی دریاچه ارومیه تاثیر گذار بوده است.
وی همچنین گفت: شناسایی و اولویت بندی کانون های گرد و غبار در حوضه دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی از دیگر طرح هایی بوده که محیط زیست و منابع طبیعی آن را انجام دادند که تا کانون های گرد و غبار در اثر پس روی دریاچه ارومیه شناسایی و در سالهای ۹۴ و ۹۵ این طرح به صورت عمده اجرا و موجب بی اثر شدن کانون ها شد.
وی افزود: نتایج این طرح در قالب پروژه ملی گرد و غبار توسط دانشگاه تهران اکنون به روز شده است.
وی خاطرنشان کرد: با اجرای این طرح حدود ۱۸ درصد شوره زار دریاچه ارومیه کاهش یافت که این آمار نتیجه تحقیق دانشگاه تبریز پس از اجرای طرح یاد شده است.
حسینی قمی یادآور شد: به رغم اینکه حفاظت و قرق فیزیکی حاشیه و حوضه دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی به محیط زیست سپرده شده بود این طرح در بخش هایی که پسروی وجود داشت اجرا شد به رغم اینکه اعتباری داده نشده بود با اعتبارات داخلی محیط زیست این طرح امسال هم انجام شد.
واقعیت‌های موجود دریاچه ارومیه به اطلاع عموم رسانده شود تا معاندان به عملیات های روانی و رسانه ای رو نیاورند
رییس شورای اطلاع رسانی استان و معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری آذربایجان شرقی نیز در این نشست گفت: واقعیت‌های موجود دریاچه ارومیه باید به اطلاع عموم رسانده شود تا دشمنان و معاندان رو به عملیات های روانی و رسانه ای نیاورند.
تراب محمدی اظهار کرد: طرح های خوبی برای احیای دریاچه ارومیه وجود دارد و در این خصوص نیز پیشرفت های خوبی نیز انجام شده است که باید اطلاعات این پیشرفت ها در اختیار مردم قرار گیرد.
وی تاکید کرد: دشمنان انقلاب از هر فرصتی برای تشویش و ایجاد نگرانی در جامعه استفاده می کنند.
