آب به عنوان یکی از عوامل اصلی حیات بشر، علاوه بر نیاز شرب برای سایر مصارف مرتبط با انسان و طبیعت، از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ به طوری که در اکثر کشورهای جهان به عنوان یک بحران جدی تبدیل شده است. به همین دلیل مدیریت منابع آب از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
شاید در سال های دور، مدیریت منابع آب، پیچیدگی های خاصی نداشته ولیکن با ازدیاد روزافزون و افزایش تقاضای استفاده از آب برای مصارف شرب و صنعت و کشاورزی و کاهش و پراکندگی و نامنظمی بارش ها و نزولات الهی، گرمایش زمین باعث شده ابزارهای مدیریتی برای تنظیم و توزیع آب و استفاده از آب بهنگام مدنظر قرار گیرد.
سد انحرافی تنظیمی قیزقلعه سی با جلوگیری از خروج یک میلیارد مترمکعب از حقابه جمهوری اسلامی ایران از رودخانه ارس، با هدف تامین آب مورد نیاز شبکه آبیاری و زهکشی خداآفرین به حجم مخزن ۶۲ میلیون متر مکعب و تولید برق سالانه ۲۷۰ گیگاوات ساعت، در ۱۲ کیلومتری پایین دست سد خداآفرین و ۱۹۶ کیلومتری سد ارس بر روی رودخانه مرزی ارس ساخته شده است.
این سد که حاصل تلاش و سعی فرزندان متعهد و متخصص این مرز و بوم است، برگی از افتخار، شکوفایی و خوداتکایی ایران بزرگ در احداث سد و سازه های آبی است و کلیه بخش های آن توسط متخصصان داخلی طراحی و اجرا شده است.
در سالی که به نام " تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها" مزین شده، بهره برداری از این سد با کمکی که به رونق تولید و توسعه منطقه در بین دو استان خواهد کرد، مصداق بارزی برای تحقق شعار سال محسوب می شود.
با آبگیری سد قیزقلعه سی، که بخشی از طرح بزرگ ملی خداآفرین، به عنوان بزرگ ترین طرح آبی شمال غرب کشور به شمار می رود، ضمن تامین آب شبکه های آبیاری و زهکشی سد خداآفرین، به وسعت ۷۴ هزار هکتار در استان های آذربایجان شرقی و اردبیل، تاثیرات ماندگاری در ایجاد توسعه پایدار با افزایش سطح رفاه و امکانات زیربنایی و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش فرآوری صنایع غذایی ایفا خواهد کرد.
گذشته از آن ، موجب افزایش درآمد سالانه بهره برداران تا بیش از ۶۰۰ میلیارد ریال، اشتغال زایی برای ۵ هزار نفر، افزایش تولید در بخش کشاورزی تا بیش از ۱۲۰ هزار تن در سال(۵۰هزارتن در بخش زراعت و ۷۰ هزار تن در بخش باغات) خواهد شد.
اجرای این سد و در پی آن بهره برداری از شبکه آبیاری و زهکشی خداآفرین، موجب ساماندهی حدود یک هزار و ۶۰۰ خانوار عشایر ارسباران و شاهسون همراه با ایجاد معیشت پایدار، بهبود بهداشت و درمان خواهد شد.
جلوگیری از مهاجرت ساکنان و قابلیت مهاجرپذیری از مراکز استان در آبادی ها و شهرهای همجوار و کمک به کنترل سیلاب از دیگر نتایجی است که با بهره برداری از این سد و شبکه آبیاری و زهکشی حاصل خواهد شد.
