کمبود آب و ضرورت صرفه جویی در مصرف آن از جمله موضوعاتی است که در هر زمانی به آن پرداخته شودغبار تکرار بر روی آن نمی نشیند و همواره نیاز به واکاوی و بحث پیرامون آن وجود دارد.
اگر بگوییم که یکی از چالشهای مهم کشورمان بحران بی آبی است پر بیراه نگفتهایم. طبق نظر کارشناسان، پدیده خشکسالی و کاهش نزولات آسمانی که چند سال است شاهد آن هستیم تا چندین سال آینده نیز همچنان ادامه خواهد داشت. اکنون اثرات مخرب این پدیده در اشکال مختلف، مانند: خشک شدن آب دریاها، تالابها، رودخانهها، پایین آمدن سطح آب های زیرزمینی، فروکش کردن سطح آب در پشت سدها و به تبع آن تبدیل سطوح قابل توجهی از باغات و کشتزارها به کویر بی آب و علف، در مناطق گوناگون کشورمان خودنمایی میکند واگرنتوانیم منابع باقیمانده را به درستی مدیریت کنیم چه بسا ممکن است در یکی دو سال آینده نه تنها برای مصارف کشاورزی و صنعتی بلکه برای آشامیدن وشستشوهم آب کافی در اختیار نداشته باشیم.
یکی ازعمدهترین دلایل کاهش ذخایر آبی کشور در کنار پدیده خشکسالی مصرف بی رویه آب در بخش های کشاورزی و صنعت است. با وجود هشدارهای مکرر وموکد مسِئولان، درباره خشکسالی و کاهش فاحش ذخایر آب در کشور،هنوزبسیاری از کشاورزان برای آبیاری مزارع خود از روشهای سنتی وکهنه آبیاری استفاده می کنند و به همین علت بیش از سایر بخشها آب را هدر میدهند.
همچنین با کاشت و برداشت محصولات به اصطلاح آبکی مانند هندوانه، خربزه، پیاز وامثالهم، بیشترین حجم آب را تلف میکنند. در شرایطی که برای فرآوری یک هندوانه چند کیلویی چندین لیترآب مصرف می شود؛ چند سالی است که این محصولات درسطح گسترده ای در زمین های کشاورزی کاشته میشود و متاسفانه به علت فراوانی و مازاد بر مصرف بودن، هزاران تن از آن در جالیز ها می ماند و می پوسد و از بین می رود و تداوم این وضعیت کشاورزان بی برنامه را از هستی ساقط میکند.
در اغلب کشورها کشت و کار کشاورزان بر اساس برنامه ای از پیش تنظیم شده انجام می گیرد و بر همین اساس هیچ کشاورزی حق
ندارد خارج از این برنامه در زمین خود چیزی به کارد. دولتها در این کشورها در تنظیم و تدوین چنین برنامههایی فاکتورهایی چون: استعداد زمین، شرایط اقلیمی و آب و هوایی، ذخایرموجودآب، نیاز بازار و تولید اقتصادی آن را در نظر می گیرندوبا اجرای صحیح و دقیق آن نه آب هدر میرود ونه محصول روی دست کشاورزان می ماند ونه مردم از کمبود آن رنج میبرند.
در کشور ما مثلاً یک سال به اندازه ای پیاز کاشته میشود که ازفرط فراوانی کیلویی به قیمت پانصد تومان عرضه میشود و سال بعد کشاورزان ازترس ضرردهی پیاز نمی کارند و در نتیجه قیمت این محصول از مرز ۵۰۰۰ تومان فراتر میرود.
متاسفانه با وجود به صدا درآمدن زنگ خطر بیآبی در فضای کشور نه مسئولان درفکربرنامه ریزی برای مدیریت موثر منابع آبی هستند ونه مردم آنچنان که باید و شاید خطر بحران بی آبی را احساس می کنند.
بدیهی است که گذشتن ازاین بحران و رسیدن به ساحلی بالنسبه امن، از یک سو مدیریت مدرن و موثر منابع آبی شامل: نهادینه کردن روشهای آبیاری پیشرفته، دست برداشتن از روشهای سنتی، جلوگیری از کاشت وبرداشت محصولات آبکی و در عین حال کم ارزش را میطلبد و از دیگر سو تفهیم واقعیت بروزبحران بی آبی و ضرورت صرفه جویی درمصرف آب در بخش های مختلف و پیامدهای خطرناک آن برای محیط زیست را ایجاب می کند.
امید که هم مدیران و هم مردم با باز کردن چشم خود به واقعیت ها و درآوردن پنبه از گوش ها، واقعیت ملموس و انکارناپذیربحران بی آبی را ببینند و برای گذشتن از آن تدابیر لازم را بیندیشند.